Βγαίνοντας από την πόλη της Ξάνθης προς την ορεινή περιοχή, μετά από μια σύντομη αλλά πανέμορφη διαδρομή, υπάρχει μια διασταύρωση. Αριστερά για Σταυρούπολη και Δράμα, δεξιά για τα γραφικά χωριά της ορεινής περιοχής. Ένα απ’ αυτά είναι και η Πάχνη που πήρε το όνομά της από το φαινόμενο της υπερβολικής πάχνης που πέφτει κατά τις νυχτερινές ώρες με ξαστεριά και τις πρωινές ώρες προμηνύοντας ότι θα ακολουθήσει μια ηλιόλουστη μέρα του χειμώνα στην τοποθεσία όπου βρίσκεται το χωριό.
Η Πάχνη είναι ένα από τα μεγαλύτερα και ομορφότερα χωριά της περιοχής με 1100 περίπου μόνιμους κατοίκους και είναι χτισμένη στις πλαγιές της οροσειράς Κούλα σε υψόμετρο 740 μέτρα. Οι κάτοικοι της ασχολούνται με τη γεωργία και την κτηνοτροφία, ενώ αρκετοί είναι αυτοί που απασχολούνται στο εξωτερικό σε ναυπηγικές εργασίες. Χαρακτηριστικό του χωριού είναι τα αρκετά σπήλαια τα οποία, δυστυχώς, είναι ακόμα ανεξερεύνητα και μη επισκέψιμα για το κοινό με κυριότερα το ”Μικρό και Μεγάλο Σπήλαιο” ή το γνωστό ”Σπήλαιο της Πάχνης” σε κοντινή απόσταση από το χωριό, στο δρόμο προς την Κοτύλη και το Αιμόνιο.
Εμβληματικό μνημείο του χωριού αποτελεί, επίσης, ”ο βράχος των κοριτσιών” που κατά τον μύθο έπεφταν από εκεί πιασμένες χέρι-χέρι όλες οι νεαρές γυναίκες της περιοχής για να μην πέσουν στα χέρια των κατακτητών. Την προσοχή των περαστικών τραβά και ο αυτοσχέδιος νερόμυλος που λειτουργεί κατά την περίοδο των βροχών και εξυπηρετεί, εκτός από τους κατοίκους της Πάχνης, σχεδόν όλα τα υπόλοιπα χωριά.
Η χειμωνιάτικη Πάχνη!
Η Πάχνη ανήκει στην Δημοτική Κοινότητα Κοτύλης, η οποία περιλαμβάνει τέσσερα χωριά: την Κοτύλη, το Αιμόνιο, την Πάχνη, το Δημάριο και από το 2010 υπάγεται στον δήμο Μύκης. Στην Πάχνη λειτουργεί ένα 6/θέσιο Δημοτικό Μειονοτικό Σχολείο και ένα Νηπιαγωγείο. Επίσης, εδώ και αρκετά χρόνια λειτουργεί και ένα παράρτημα ιδιωτικού φροντιστηρίου αγγλικής γλώσσας, το οποίο παρέχει τα απαραίτητα εφόδια στα παιδιά και στους νέους του χωριού.
Αν και είναι ένα από τα απομακρυσμένα και μέχρι πρόσφατα χαρακτηρίζονταν δύσβατο χωριό, υπάρχουν αρκετοί μαθητές προσχολικής και σχολικής ηλικίας. Φυσικά ο αριθμός των μαθητών αυξομειώνεται χρόνο με το χρόνο και κατά το τρέχων σχολικό έτος το δημοτικό σχολείο έχει 54 μαθητές και το νηπιαγωγείο 20.